مهارت گفت وگو، راه گشای قفل‌ها

آرش می‌خواهد با رونا ازدواج کند اما مادرش به دلیل مطلقه بودن دختر و اختلاف طبقاتی دو خانواده، با این ازدواج مخالف است. مادر که گمان می‌کند با یک میانبر می‌تواند مانع ازدواج پسرش شود، پیش پدر رونا می‌رود و از او می‌خواهد که نگذارد این دو نفر به هم برسند. کمک گرفتن از شخص دوم یا سوم، راهی است که خیلی وقت‌ها از آن مثل یک حل‌المسائل استفاده می‌کنیم اما غافل از این که «گفت‌وگو» می‌تواند راه گشاتر باشد. مهارت گفت‌وگو، کمک می‌کند افراد درباره نیازها، احساسات و درخواست‌های شان صحبت کنند اما آیا مادر، این فضا را برای خودش و پسرش فراهم می‌کند یا ترجیح می‌دهد با یک نه محکم و توضیح سطحی درباره دلیل مخالفتش، از این ازدواج جلوگیری کند؟ درست شبیه خانواده‌هایی که به دلایل مختلف با ازدواج فرزندشان، موافق نیستند اما هرگز سراغ توضیح و گفت‌وگو نمی‌روند و یک علامت سوال بزرگ در ذهن پسر یا دخترشان باقی می‌گذارند.

  توانایی نه گفتن و پذیرش نه شنیدن

خیلی‌های مان طرفدار «نه گفتن» هستیم. معمولاً معتقدیم آدم‌ها باید بتوانند شفاف درباره درخواست‌شان حرف بزنند و اگر با پیشنهادی موافق نیستند، صریح و محترمان «نه» بگویند. اما آیا فقط نه گفتن، توانایی است؟ «نه شنیدن» هم نیاز به ظرفیت و پذیرش دارد که البته بعضی‌ها به مذاقشان خوش نمی‌آید از کسی نه بشنوند. رونا، پیشنهاد همسر سابقش برای ازدواج مجدد را رد می‌کند و قاطعانه، نه می‌گوید. پذیرش این «نه»، برای کامیار آن‌قدر سنگین است که بعد از آن، سراغ تعقیب، مزاحمت و رفتارهای پرخاشگرانه می‌رود. روزهایی که تلاش می‌کنیم به دیگران بفهمانیم ما هم حق ‌داریم نه بگوییم و این کار را تمرین می‌کنیم، خوب است که همین حق را هم برای دیگران قائل شویم که گاهی هم، آن‌ها به ما نه بگویند.

  تاب‌آوری برای قبول سیلی واقعیت 

ممکن است یک ارتباط عاطفی به نتیجه دلخواه منجر نشود و با تمام شدن‌اش فکر کنیم زندگی روی عبوس‌اش را به ما نشان داده است. بگذارید اسم‌اش را بگذاریم «سیلی واقعیت»! در بهترین حالت، دوطرف، پایان رابطه را می‌پذیرند ولی گاهی یکی از آن‌ها، همچنان از نظر ذهنی و هیجانی در آن رابطه می‌ماند. هرچند که واقعیت، بلند فریاد می‌زند که «تمام شده» اما فرد نمی‌خواهد آن را بشنود. ادامه یک ارتباط، وابسته به رضایت دو نفر است. رونا خواهان زندگی با کامیار نیست. این «نخواستن» می‌تواند برای کامیار یک واقعیت تلخ باشد اما اگر او بپذیرد که ارتباط‌شان تمام ‌شده است، می‌تواند خردمندی بیشتری به خرج بدهد و بعد از التیام زخم جدایی، زندگی جدیدی را شروع کند. گاهی خودمان هم شبیه کامیار می‌شویم و سیلی واقعیت را تاب نمی‌آوریم. روان شناسان، می‌توانند افراد را برای درمان رنج ناشی از جدایی و تاب‌آوری در برابر سختی‌های زندگی به شکل تخصصی کمک کنند.

  تحلیل درست شکست‌های زندگی

پدر رونا با ازدواج مجدد او مخالف است چون دخترش قبلاً ازدواج ناموفقی داشته است. شاید عادت داشته باشیم بعد از هر شکست، یک برچسب «بازنده» به پیشانی خودمان یا دیگران بزنیم و فراموش کنیم که فقط دیکته نانوشته است که غلط ندارد. ترس از شکست و اشتباه، سد بزرگی است تا برای تجربه‌های جدید، اقدام نکنیم. اگر بتوانیم هر شکستی را به ‌درستی تحلیل کنیم، هنرمندی به خرج داده‌ایم؛ نه این که به خاطر ترس افراطی از تصمیم‌گیری‌های جدید اجتناب کنیم. البته ناگفته نماند که شکست‌ها برای بعضی افراد، حکم خاطره را دارند تا تجربه! بنابراین بی‌محابا، واکنش‌های افراطی نشان می‌دهند و اشتباهات گذشته‌شان را تکرار می‌کنند. چه اجتناب و چه تصمیم‌گیری‌های تکراری و اشتباه، می‌تواند فرد را با آسیب‌های هیجانی مواجه کند. ازدواج مجدد بعد از طلاق، برای برخی‌ها یک وحشت تمام‌عیار است و مایل هستند برای همیشه با ازدواج، خداحافظی کنند. پشت هر ترس و اجتنابی، دلیلی وجود دارد که اگر از آن آگاه شوید، می‌توانید با اطمینان، شروع دوباره‌ای را رقم بزنید. 

ورشکستگی رامین درگذشته، هنوز برای پدرش یک خسارت و فاجعه به‌حساب می‌آید. رامین مدام می‌گوید که یک‌بار ورشکسته شده است و قرار نیست این اتفاق دوباره تکرار شود. او گزاره درستی را مطرح می‌کند اما درباره جزئیاتش حرفی نمی‌زند. تا وقتی فارغ از سرزنشگری‌ها، نتوانیم از خودمان بپرسیم «چطور شد که شکست خوردیم؟»، بازهم تکرارشان می‌کنیم. به‌هرحال، نه طلاق و نه ورشکستگی، پایان راه نیستند و می‌توان بعد از یک بازبینی صحیح، از نو ادامه داد.

به نظر می‌رسد شما فکر می‌کنید که کنترل رابطه شما و مادرتان از دست شما خارج شده و هیچ کاری هم از دست تان برنمی‌آید. مادرتان هم بنا به دلایلی تنها حرف‌های خواهرتان را باور می‌کند. در واقع چنین موقعیتی، موقعیت بسیار ناراحت کننده و آزار دهنده‌ای است و هیچ فردی با داشتن چنین افکاری نمی‌تواند احساس خشنودی داشته باشد. در ادامه توصیه‌هایی به شما داریم.

  احساس‌تان را مدیریت کنید

آن چه که شما نیاز دارید، مهارت کنترل خشم و حل مسئله است؛ این‌که بتوانید زمانی که از دست کارهای خواهرتان عصبانی و کلافه شده‌اید، احساس‌تان را مدیریت کنید و رفتاری به دور از پرخاشگری داشته باشید. شما در سنین نوجوانی هستید و خواهرتان هنوز دوران کودکی را می‌گذراند. نیازهای شما ممکن است در مواردی با یکدیگر در تعارض قرار بگیرد. فرضا شما نیاز به فضای خصوصی خودتان را دارید در حالی‌که خواهرتان با سر و صدای زیاد سعی در جلب توجه شما یا دیگر اعضای خانواده دارد.

  نیازهای خواهرتان را جدی بگیرید

نکته مهم این است که بدانید همان‌قدر که نیازهای شما مهم هستند، نیازهای خواهر و دیگر اعضای خانواده هم مهم‌اند. خوب است که بر روی بهبود مهارت‌های گفت‌وگو کردن خود تمرین کنید. این‌که بتوانید خواسته‌های خود را به دور از پرخاشگری و زور به دیگران بیان کنید. سعی کنید فضایی برای گفت‌وگو با مادرتان ایجاد کنید و در آن به دور از هرگونه بدگویی از خواهرتان درباره نیازها و خواسته‌های تان با مادر صحبت کنید و حتما به او نشان دهید که چقدر قدردان زحماتش هستید. در آخر خوب است که از همکاران روان شناس من برای بهبود روابط‌تان کمک حرفه‌ای بگیرید.