printlogo


گزارش تاریخی
«لورنس آلمانی» در ایران که بود؟

«ویلهلم واسموس» در سال 1880، در ایالت هانور آلمان به دنیا آمد و پس از تحصیل در رشته‌های حقوق و شرق‌شناسی، در سال 1906، در وزارت خارجه آلمان مشغول کار شد. به گزارش مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، واسموس در سال 1909، با عنوان کنسول عازم بوشهر شد. او پس از یک سال از بوشهر به برلین مراجعت کرد و به تحصیل زبان فارسی پرداخت و در سال 1913م، به ایران بازگشت و به تهران رفت. او در این دوره، از چهره‌های مشهور آلمانی بود که علیه متفقین تبلیغات می‌کرد؛ کسی که او را در مقایسه با لورنس عربستان که مأمور انگلیسی بود، «لورنس آلمانی» خوانده‌اند. وی در دوران جنگ جهانی اول، سعی در تحریک و دامن زدن به مبارزات و خیزش‌های مردمی و ایلیاتی جنوب ایران، علیه سیاست بریتانیا داشت و در تحولات این منطقه، نقش برجسته‌ای ایفا کرد. واسموس، سال‌های زیادی را در تنگستان تنها زیست و با آداب و رسوم تنگستانی‌ها آشنا شد و با خان ها، رؤسا و حتی مردم عادی آن دیار، دوستی برقرار کرد؛ لباس تنگستانی‌ها را پوشید و حتی به لهجه آن ها سخن گفت. تلاش‌های او برای جلب محافل متنفذ شیراز و فارس و تهییج آن ها، تنها برای این نبود که مأموران دولت را وادار کند خواسته‌های وی را برآورده کنند، بلکه همزمان با آن، هدف کلی از آن کوشش‌ها، واداشتن ایران به شرکت در جنگ جهانی اول بود. اما به دلیل شکست آلمان‌ها در جبهه اروپا و همچنین، نفوذ و اقتدار استعماری بریتانیا در جنوب ایران، کار چندانی از پیش نبرد.