printlogo


تاریخ معاصر
دوره پهلوی ماه عسل بهائیان در ایران

دوران محمدرضا پهلوی را می‌توان ماه عسل بهائیان در ایران دانست؛ چرا که بسیاری از بهائیان توانستند با نزدیک شدن به شاه و دربار، زمینه نفوذ خود را در بدنه فراهم کنند. به گزارش مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، البته شاه و نهادهای وابسته به وی، به دلیل مخالفت اذهان عمومی و اعتقادات اسلامی مردم، همواره منکر این موضوع بودند؛ چنان‌که بسیاری از بهائیان همچون هویدا، اصرار بر مسلمان بودن خود داشتند، اما این موضوع، در اسناد و منابع معتبرِ به‌جامانده از آن دوره، بارها  تأکید و تأیید شده است و بسیاری از آن منابع، به حضور فعال بهائیان در سیاست و حاکمیت اشاره می‌کنند. طبق اسناد لانه جاسوسی آمریکا، محمدرضا پهلوی اعتماد زیادی به بهائیان داشت و معتقد بود آنان خطری برای سلطنت و بقای وی ندارند. نگاه شاه به بهائیان متأثر از نقش آنان در حفظ سلطنت و بقای آن بود. از سوی دیگر، بهائیت نه تنها خود را در پناه پهلوی‌ها حفظ می‌کرد، بلکه با برخورداری از امتیازات قدرت سیاسی، بر قدرت اقتصادی خود می‌افزود و از رهگذر دستیابی به چنین موقعیتی، می‌کوشید تا قشرهای مختلف مردم را بفریبد. حمایت شاه از بهائیان باعث شد تعداد زیادی از آنان همچون هویدا، ایادی، یزدانی، انصاری، فرخ‌رو پارسا، هوشنگ نهاوندی و بسیاری دیگر، فرصت مشارکت در سیاست و قدرت را به‌دست آورند. امیرعباس هویدا، از جمله این افراد بود که حدود 13 سال ریاست دولت را بر عهده داشت. هویدا، بهائی بود و به همین دلیل، در دوران نخست‌وزیری خود توانست زمینه راه یافتن بسیاری از بهائیان به سیاست را فراهم کند. البته او منکر بهائی بودن خود بود، اما بسیاری از نزدیکان و دوستان شاه و دربار، همچون مهدی پیراسته، هویدا را به عنوان یک بهائی می‌شناختند. عبدالکریم ایادی نیز از جمله بهائیان مشهور و اطرافیان نزدیک شاه بود. از او به عنوان پزشک مخصوص شاه یاد می‌شود. اما بسیاری از مورخان معتقدند که وی، در امور سیاسی و اقتصادی کشور دخالت داشت و از این طریق توانسته بود ثروت زیادی به دست آورد. در اسناد لانه جاسوسی آمریکا آمده است: «ایادی حتی در سفر ماه عسل شاه با ثریا، شاه را همراهی کرد. از دیگر گزارش‌ها این است که وی نیابت شاه را در شیلات جنوب بر عهده دارد ... او بهائی است و یک ناظر، وی را یکی از کسانی می‌خواند که این فرقه را از تعقیب حفظ کرده است.»